Het conflict in Oekraïne zal de risico’s voor de supply chain vergroten en de inflatie aanwakkeren, aldus het IMF

Volgens het Internationaal Monetair Fonds (IMF) zal de wereldwijde crisis in de bevoorradingsketen, die samenviel met de Coronacrisis en onlangs nog verder is verergerd door de Russische invasie in Oekraïne, nog langer aanhouden door de aanhoudend hoge transportkosten als gevolg van het conflict.

“Uit analyses blijkt dat het inflatoire effect van transportkosten tot eind 2022 zal blijven toenemen. Dit zal ingewikkelde afwegingen meebrengen voor veel centrale bankiers die geconfronteerd worden met een stijgende inflatie en een nog steeds aanzienlijke slapte in de economische activiteit. Bovendien zal de oorlog in Oekraïne de bevoorradingsketens waarschijnlijk nog verder verstoren, waardoor de mondiale transportkosten – en de inflatoire effecten daarvan – langer hoger kunnen blijven”, concludeerde het IMF in een recente nota.

Meer dan 80% van de wereldwijd verhandelde goederen worden over de zee vervoerd, de meeste daarvan in stalen containers van 40 voet lang, die met duizenden tegelijk zijn gestapeld op enkele van de grootste schepen die ooit zijn gebouwd.

De schok van de pandemie heeft nog eens onderstreept hoe cruciaal de zeecontainerhandel is voor de wereldeconomie, aldus het IMF.

“Van Shanghai tot Rotterdam tot Los Angeles, het coronavirus heeft de supply chains overhoop gehaald. De havens hadden geen werknemers meer, omdat die ziek thuis zaten. Vrachtwagenchauffeurs en scheepsbemanningen konden de grens niet over vanwege beperkingen in verband met de volksgezondheid. De uitgestelde vraag als gevolg van de enorme stimuleringsprogramma’s tijdens de langdurige lockdowns heeft de capaciteit van de toeleveringsketens overbelast. Dit leidde niet alleen tot vertragingen in de levering van goederen aan klanten, maar ook tot een stijging van de kosten om die goederen daar te krijgen”, aldus de Commissie.

Het resultaat was dat de kosten voor het verschepen van een container op de transoceanische handelsroutes in de 18 maanden na maart 2020 verzevenvoudigden, terwijl de kosten voor het verschepen van bulkgoederen nog sterker stegen.

Uit het laatste onderzoek van het IMF blijkt dat het inflatoire effect van deze hogere kosten tot het einde van dit jaar zal blijven toenemen. “Onze analyse dateert van vóór de oorlog in Oekraïne, maar staat er niet los van – het conflict zal de wereldwijde inflatie waarschijnlijk verergeren”, aldus het IMF.

Op basis van gegevens van 143 landen over de afgelopen 30 jaar heeft het IMF vastgesteld dat de transportkosten een belangrijke aanjager van inflatie in de wereld zijn: wanneer de vrachttarieven verdubbelen, neemt de inflatie met ongeveer 0,7 procentpunt toe. Met een piek na een jaar en een duur tot 18 maanden zijn de effecten vrij hardnekkig. Dit impliceert dat de in 2021 waargenomen stijging van de transportkosten de inflatie in 2022 met ongeveer 1,5 procentpunt kan doen toenemen, aldus het IMF.

Het is duidelijk dat landen die een groter deel van wat zij consumeren importeren een grotere inflatiestijging kennen, evenals landen die meer geïntegreerd zijn in mondiale toeleveringsketens. Ook landen die doorgaans hogere vrachtkosten betalen – niet aan zee grenzende landen, lage-inkomenslanden en vooral eilandstaten – zien de inflatie toenemen wanneer deze kosten stijgen.

Een “sterk en geloofwaardig” monetair beleidskader kan een rol spelen bij het afzwakken van de tweede-ronde-effecten van de invoerprijzen en de inflatie. “Uit onze analyse blijkt dat het goed verankerd houden van de inflatieverwachtingen van essentieel belang is om het effect van de stijgende transportkosten op de consumentenprijzen, en met name kernmaatregelen waarbij brandstof en voedsel buiten beschouwing worden gelaten, binnen de perken te houden”, concludeerde het IMF.