In beslag genomen jachten van oligarchen vormen risico voor milieu en aansprakelijkheid, waarschuwt expert

Europese havens en jachthavens lopen een “groot risico” door het groeiende aantal megajachten die worden vastgehouden in het kader van de sancties tegen Rusland, tenzij actie wordt ondernomen om ervoor te zorgen dat ze goed worden onderhouden of buiten bedrijf worden gesteld.

Niet alleen is er een milieurisico wanneer deze grote schepen onbeheerd worden gelaten, er zijn ook aanzienlijke aansprakelijkheidsrisico’s doordat ze waarschijnlijk niet verzekerd zijn.

De waarschuwing is afkomstig van de in Nederland gevestigde scheepvaartexpert Van Ameyde McAuslands, die vreest dat het aantal megajachten van Russische oligarchen dat in beslag is genomen na de oplegging van sancties een veiligheidsrisico gaat vormen.

Naar schatting ligt er momenteel voor meer dan 16 miljard dollar aan jachten vast in havens in heel Europa, onder meer in Finland, Noorwegen, Spanje, Frankrijk en Duitsland. Recente voorbeelden zijn de 38 miljoen dollar kostende Phi die in beslag werd genomen op de Londense Canary Wharf, de 75 miljoen dollar kostende Axiom die in Gibraltar in beslag werd genomen, en het 540 miljoen dollar kostende jacht SY A dat in Italië in beslag werd genomen.

“Wanneer een schip in beslag wordt genomen, mag het niet langer in een klasse en onder een vlag varen, en alle verzekeringen, met inbegrip van P&I en H&M, zijn waarschijnlijk al ingetrokken”, aldus Albert Weatherill, managing director Van Ameyde McAuslands UK.

“Vanaf dat moment valt het jacht standaard onder de aansprakelijkheid van de staat. En zonder verzekering moeten de juiste maatregelen ter voorkoming van verlies worden genomen om verliezen en claims te voorkomen. Mogelijke rechtszaken kunnen in de miljoenen dollars lopen als activa niet op de juiste wijze veilig zijn gesteld of niet op de juiste wijze zijn afgesloten. Dit zijn geen schepen die je zomaar kunt uitzetten en achterlaten”, voegde hij eraan toe.

Het ontbreken van een verzekering of classificatie leidt tot verwarring over wie moet betalen voor de minimale bemanning en het routine-onderhoud dat voor megajachten vereist is, en dat de jaarlijkse kosten van 50 miljoen dollar kan overschrijden.

“Als bemanningen niet worden betaald en weglopen, of als sancties het onderhoud verbieden, wat gebeurt er dan als er een verontreinigingsincident is? Wat gebeurt er als het schip op drift raakt of in brand vliegt, als er diefstal plaatsvindt of als het schip wordt gesaboteerd? Er zijn te veel onbekenden, en in deze sector staan onbekenden vaak gelijk aan rechtszaken”, zei Weatherill.

Van Ameyde McAuslands heeft verklaard dat de beslagleggende autoriteiten zich meer bewust moeten zijn van deze risico’s en bij het in beslag nemen van de schepen onmiddellijk maatregelen moeten treffen overeenkomstig de richtlijnen van het Classificatiebureau. “Dit voorkomt mogelijke schade aan machines, binnencabines en kostbaarheden en beperkt de financiële blootstelling en aansprakelijkheid. Daarnaast zal dit bescherming bieden tegen elk potentieel risico voor de maritieme infrastructuur, het milieu en het grote publiek”, aldus Weatherill.

Volgens de expert is tot dusverre geen van de in beslag genomen jachten klaargemaakt voor uit de vaart nemen of onderzocht om verontreiniging of verstoring van de haven te voorkomen.

“Bemanning, achterstallig onderhoud, schade, brand, diefstal, gevaar voor mensen en eigendommen – dit zijn allemaal zeer ernstige zaken”, zei Weatherill. “Wanneer schepen lange tijd stilliggen, kunnen er dingen misgaan, en wanneer er geen verzekeringsvangnet is om op terug te vallen, dan is dat een groot probleem. We zijn op onbekend terrein.”