Luchtvaartmaatschappij KLM voor de rechter wegens greenwashing

Tegen de Nederlandse luchtvaartmaatschappij KLM loopt een rechtszaak wegens vermeende misleidende reclame voor haar milieuprestaties.

Aangenomen wordt dat dit het eerste geval van een rechtszaak wegens “greenwashing” is in de luchtvaartsector.

De zaak komt ook op een moment dat regelgevers in onder meer de financiële diensten- en beleggingssector actie ondernemen tegen greenwashing.

De rechtszaak tegen KLM is aangespannen door ClientEarth en Fossielvrij NL, twee in Nederland gevestigde milieugroepen.

Zij voeren aan dat de reclamecampagne “Fly Responsibly” en de koolstofcompensatieregeling van de luchtvaartmaatschappij misleidende claims bevatten en een verkeerde indruk geven van de duurzaamheid van haar vluchten, hetgeen neerkomt op greenwashing.

“Duurzaam vliegen bestaat niet”, stelt Fossielvrij NL-campagnevoerder Hiske Arts. “Vliegen is een van de snelste manieren om de aarde op te warmen, en de oplossingen die KLM biedt, kunnen dit niet voorkomen. De marketing van KLM misleidt reizigers en leidt af van de dringende noodzaak om het vliegverkeer te verminderen.”

Een kennisgevingsbrief over de rechtszaak werd door Fossielvrij-campagnevoerder Marianna van der Stel overhandigd op de jaarlijkse aandeelhoudersvergadering van Air France-KLM in Parijs.

De rechtszaak volgt op het oordeel van de Nederlandse Reclame Code Commissie in april dat KLM’s beweringen over koolstofneutraal vliegen misleidend zijn.

Fossielvrij betoogt dat KLM haar beweringen slechts in beperkte mate heeft gewijzigd en consumenten met haar reclame blijft misleiden, waardoor zij in strijd handelt met de consumentenwetgeving van de EU.

Hoewel de actiegroepen beweren dat dit de eerste rechtszaak over greenwashing is die tegen een luchtvaartmaatschappij is aangespannen, is er in andere sectoren sprake van een toename van het aantal rechtszaken.

ClientEarth heeft soortgelijke acties ondernomen tegen bedrijven die fossiele brandstoffen gebruiken. In december 2019 klaagde het over de wereldwijde reclamecampagnes van BP waarin de nadruk lag op zijn koolstofarme energieproducten, ondanks het feit dat 96% van zijn jaarlijkse uitgaven dat jaar naar olie en gas gingen.

De belangrijkste Amerikaanse financiële toezichthouder, de Securities and Exchanges Commission (SEC), heeft onlangs een boete van 1,5 miljoen dollar opgelegd aan de Bank of New York Mellon (BNY Mellon) wegens onjuiste verklaringen en omissies met betrekking tot zijn ESG-benadering voor zijn beleggingsfondsen.

BNY Mellon zei dat al zijn beleggingsfondsen aan een kwaliteitsbeoordeling op het gebied van milieu, maatschappij en governance (environmental, social and governance, ESG) worden onderworpen, maar volgens de SEC was dat niet altijd het geval.

Net als bij de rechtszaak tegen KLM, wordt aangenomen dat de actie van de SEC de eerste greenwashing-zaak op de fondsenmarkt is, maar verwacht wordt dat er meer zullen volgen.

In maart 2021 heeft de EU de Verordening betreffende informatieverschaffing over duurzaamheid in de financiëledienstensector ingevoerd, die bepaalt dat beleggingsfondsen die als ESG of duurzaam worden bestempeld aan bepaalde openbaarmakingsvereisten moeten voldoen.

“Deze zaak is misschien de eerste in zijn soort, maar we weten allemaal dat het niet de laatste zal zijn”, zei Diana Rose, hoofd ESG-onderzoek bij duurzaamheidsdatabedrijf Insig AI.

“Het overdrijven van de ESG-kwaliteiten van een fonds om kapitaal aan te trekken (d.w.z. greenwashing) is een zeer reëel probleem dat niet alleen de geloofwaardigheid van ESG dreigt te schaden, maar ook het potentieel ervan om daadwerkelijk kapitaal te laten stromen op manieren die de samenleving ten goede komen en helpen de planeet leefbaar te maken voor onze kinderen”, aldus Rose.