Luxemburgse NGO roept financiële sector op tot due diligence-wetgeving inzake mensenrechten

De Luxemburgse financiële sector zou zo snel mogelijk moeten worden onderworpen aan verplichte due diligence-wetgeving om zijn ontoereikende inzet voor de mensenrechten aan te pakken, aldus een lokale NGO.

De oproep van Action Solidarite Tiers Monde (ASTM) komt naar aanleiding van haar onlangs gepubliceerde studie, Luxemburgs financiële centrum en zijn mensenrechtenbeleid.

In het rapport worden de richtlijnen van de Verenigde Naties voor bedrijfsleven en mensenrechten (UNGP) als maatstaf gehanteerd. Uit het rapport blijkt dat slechts drie van de in de studie onderzochte bedrijven mensenrechten vermelden in hun governancedocumenten, en zelfs deze leggen de nadruk op het vrijwillige karakter van hun verklaring en bevatten geen aanbeveling om een due diligence inzake mensenrechten uit te voeren.

Geen van de sectoren, toezichthoudende autoriteiten of regelgevers maken melding van mensenrechten in hun beleid of aanbevelingen inzake governance.

Bijzondere aandacht ging uit naar de verschillende beroepsverenigingen en lobbygroepen die in Luxemburg actief zijn, waaronder de Vereniging van Luxemburgse bankiers, de Vereniging van Luxemburgse verzekeraars en herverzekeraars, de Vereniging van Compliance Officers voor de financiële sector en de Vereniging van de Luxemburgse fondsensector.

Slechts zeven van deze verenigingen hebben een gedragscode gepubliceerd en in drie daarvan worden de mensenrechten slechts in aanbevelende zin vermeld, aldus het rapport.

Bijgevolg heeft de ASTM de Luxemburgse regering opgeroepen verder te gaan dan de twee nationale actieplannen voor de tenuitvoerlegging van de UNGP die zij tot dusver heeft opgesteld. “Deze bewustmakingsactiviteiten zijn duidelijk ontoereikend, aangezien geen van de geanalyseerde actoren zich tot de UNGP verbindt”, aldus het rapport.

Daarnaast wordt gewezen op wat volgens het rapport een onevenwichtige verhouding is tussen de personele slagkracht van de lobbygroepen van de sector en die van de toezichthouders. “Deze structurele zwakte zou negatieve gevolgen kunnen hebben voor de handhaving van eventuele verplichte wetgeving inzake due diligence op het gebied van mensenrechten in de toekomst”, aldus het rapport.

Het rapport bevat een aantal casestudies waaruit blijkt dat er een verband bestaat tussen in Luxemburg gevestigde financiële ondernemingen en schendingen van de mensenrechten in China, Palestina en Latijns-Amerika.

“We hebben een wet nodig die bedrijven verplicht om na te gaan of hun activiteiten, diensten of producten risico’s inhouden voor de mensenrechten”, aldus Nadine Haas van de ASTM. “En als er een overtreding wordt vastgesteld, moeten ze de getroffen mensen compenseren.”

Hoewel de Europese Commissie een voorstel heeft gepubliceerd om strengere mensenrechtennormen voor bedrijven in te voeren, is de ASTM van mening dat dit een ontoereikende maatregel is als het gaat om de Luxemburgse financiële sector.

De NGO zou graag zien dat de due diligence-wet wordt toegepast op de gehele waardeketen van een bedrijf, in plaats van alleen op de eigen bedrijfsvoering. Zij zou ook graag zien dat de werkingssfeer van de door de VN voorgestelde wet wordt uitgebreid. Deze geldt momenteel alleen voor EU-bedrijven met meer dan 500 werknemers en een wereldwijde netto-omzet van 150 miljoen euro, of voor bedrijven die actief zijn in sectoren met een grote impact, met meer dan 250 werknemers of een omzet van meer dan 40 miljoen euro.

“Het is een goed voorstel, maar het betekent dat meer dan 99% van de Luxemburgse bedrijven niet onder de wetgeving zal vallen”, zei Jean-Louis Zeien van de ASTM op een persconferentie ter gelegenheid van de presentatie van het rapport.

De ASTM doet ook een reeks aanbevelingen aan de regering en de beroepsverenigingen. De regering wordt opgeroepen om “zo spoedig mogelijk verplichte due diligence-wetgeving op het gebied van de mensenrechten aan te nemen die ook de financiële sector bestrijkt”, en de beroepsverenigingen zouden hun eigen vereisten inzake mensenrechten vast moeten stellen en hun leden verantwoordelijk moeten stellen voor de uitvoering van de maatregelen.

De wereld van de duurzame financiering komt ook aan bod in het rapport, en de ASTM stelt dat het nodig is de focus van de openbare discussie rond dit “al te vaak gebruikte en tegelijkertijd vage concept” te verleggen en in plaats daarvan meer rekening te houden met de mensenrechten.

Onder duurzame financiering wordt door de meeste financiële instellingen uitsluitend groene of klimaatfinanciering verstaan. “Zelfs de onlangs door Luxembourg for Finance gelanceerde imagocampagne, die weliswaar herhaalt dat ‘het Luxemburgse financiële centrum al vele jaren een pionier is op het gebied van duurzame financiering’, gaat volledig voorbij aan de mensenrechten”, concludeert het rapport.