‘Techniek is een nuttige dienaar maar een gevaarlijke meester’

Marcia Goddard is neurowetenschapper en Head of Research bij &RANJ, serious game makers. Ze kijkt vooral naar de relatie tussen wat er in je hersenen gebeurt en wat je daarvan terugziet in gedrag. Haar kennis gebruikt Marcia om organisaties te adviseren over gedrag op de werkvloer. En dat gaat, en dat is een understatement, heel vaak mis.

Marcia Goddard was de tweede keynote speaker van het virtuele NARIM Congres, NARIM NOW Deepdive into the 5th Revolution. ‘De werkvloer van de 21^ste eeuw wordt gedomineerd door constante verandering en werken onder hoge druk. Mensen voelen heel veel druk. Hoe kun je technologie inzetten om ervoor te zorgen dat die druk minder groot wordt en je de veerkracht van mensen vergroot?’

Marcia vervolgt: ‘Bij mijn vorige werkgever was men bezig met een machine learning algoritme dat recruiters moest helpen bij het nemen van efficiëntere beslissingen. Op dat moment had het algoritme 98% accuracy. Toch ging het niet goed omdat men vooral gebruik maakte van historische data. Op basis van welke elementen kwam het algoritme tot beslissingen? Na onderzoek bleek dat bijvoorbeeld het tijdstip waarop de sollicitant zijn brief had verstuurd, werd meegenomen en dat bleek enorm voorspellend te zijn voor het succes van een sollicitatie. Deze factor is volledig irrelevant.’

Onderzoek in de Formule 1-wereld

De vraag hoe je een algoritme wel tot de juiste besluiten laat komen, werd voor Marcia een belangrijke driver. Ze deed onderzoek in de wereld van de Formule 1. ‘Men werkt er onder hoge druk en er is sprake van constante verandering, onder meer door de regels die de internationale autosportbond FIA elk jaar oplegt aan de teams. ‘Elk jaar moeten de teams zichzelf opnieuw uitvinden. Dat is vanuit gedragsperspectief erg interessant omdat organisaties dat ook moeten doen. Op basis van dat onderzoek heb ik een model ontwikkeld dat eigenlijk gaat over het optimale gedrag en hoe je technologie de baas blijft.’

Triggers

‘Op de werkvloer zijn allerlei triggers: de digitale transformatie, machine learning, war for talent, de skills gap, lean & agile werken…  Verandering is de enige constante en dat leidt tot onvoorspelbaarheid. Sta je nu aan de start van je carrière, dan kun je eigenlijk onmogelijk voorspellen hoe je baan er over vijf of tien jaar uit zal zien. Zo bestond mijn baan tien jaar geleden nog niet.’

Stress hoeft niet negatief te zijn

Die onvoorspelbaarheid leidt tot stress. Bij iedereen, maar dat hoeft niet negatief te zijn. ‘Ga je er op de juiste manier mee om, dan kan stress er ook voor zorgen dat je beter gaat presteren. Zie je stress als een bedreiging, dan is dat negatief. Dan ontstaat rigiditeit, de “ja maar”-generatie, en dat leidt weer tot negatieve groei. Daardoor loop je uiteindelijk vast, want de technologische ontwikkelingen zijn niet af te remmen.’

Veerkracht

Weet je stress te framen als een uitdaging, dan ontstaat veerkracht, stelt Marcia. ‘Er ontstaat een cultuur die is gericht op veerkracht en positieve groei. Deze bedrijven komen met de meest innovatieve oplossingen. Dit zijn bedrijven die in coronatijd hun hele businessmodel hebben weten om te vormen om maar mee te kunnen met de verandering die gaande is.’

De prefrontale cortex in de hersenen

Hoe kun je er nu voor zorgen dat mensen in je organisatie op een optimale manier mee kunnen gaan met alle veranderingen? ‘Dat is de uitdaging. Het hersengebied prefrontale cortex is hiervoor heel belangrijk. Dat gebied stelt ons in staat om in een situatie die we nog niet eerder hebben meegemaakt alsnog op de juiste manier te handelen.

Op de werkvloer van de 21^ste eeuw wil je aan de slag met de prefrontale cortex. De prefrontale cortex zorgt ervoor dat we creatieve oplossingen bedenken, dat we flexibel zijn, dat we kritisch kunnen denken over een situatie. Dat we ons kunnen inleven in anderen, dat we eigenaarschap nemen en dat we risico’s durven nemen.’

Instinct

‘In al deze dingen onderscheiden we ons van robots. Computers kunnen goed uitrekenen hoe groot het risico is en wat de beste beslissing is. Beter en sneller dan wij als mensen kunnen. Wat computers niet kunnen is afwegingen maken om iets toch te doen ondanks grote risico’s. Dat is instinct en dat is een onderdeel van onze menselijkheid. En dat is precies waar innovatie en vooruitgang vandaan komt. Technology is a useful servant but a dangerous master. Blijf daarom je menselijkheid optimaal gebruiken en laat de technologie voor je werken en niet andersom.’